Giriş:
Yukarıdaki bölümde, cisimlerin hareketinin nasıl olacağını, Newton’un 3 yasasıyla açıklanmaya çalışıldı. Bu bölümde, bütün kütleler arasında ortaya çıkan ve çevresinde bir alan oluşturan kütle çekim kuvveti ele alınacaktır. Sonra, serbest düşme, atış hareketi, düzgün dairesel hareket, evrensel genel çekim yasası ve basit harmonik hareket konuları açıklanacak.
Konu:
MOMENT
Bir kuvvetin döndürücü etkisine moment denir.
Moment=kuvvet × kuvvet kolu =F.d (Kuvvetin
yarıçap vektörüne dik olan bileşeni alınır)
birimi: N.m
Moment vektörel bir büyüklüktür. Dolayısıyla moment
vektörünün bir yönü vardır. Bu yön sağ el kuralı ile bulunur.
Dört parmak bitişik ve baş parmak bunlara dik olacak şekilde açılır. Avuç içi
moment merkezine bakarken dört parmak kuvvet yönünde olacak şekilde sağ el
yerleştirildiğinde yana açılan baş parmak moment vektörünün yönünü gösterir.
M=F×d
DENGE:
Bir cisim dengede ise, ya sabit hızlı düzgün doğrusal hareket yapıyor,
ya bir eksen etrafında sabit hızla dönüyor, yada duruyor demektir. Bunun için;
1. Cisme etkiyen net kuvvet(bileşke kuvvet) sıfır olmalıdır.
ΣF=0
2. Cisme etkiyen
kuvvetlerin bir noktaya veya bir eksene göre momentleri toplamı sıfır olmalıdır.
Στ=0
|
İTME VE MOMENTUM
İtme ve momentum kavramları
dinamik sorularını daha kolay çözebilmek için çıkarılmış kavramlardır.
Dinamiğin temel yasası olan F=m.a bağıntısı geliştirilerek itme ve momentum
denklemleri bulunabilir.
değerine itme
denir ve I
ile gösterilir. m.V değerine momentum
denir ve P ile gösterilir.
Bu durumda yukarıda bulunan en son denklem şu şekilde ifade edilebilir:
Yani bir cisme uygulanan
itme o cismin momentumundaki değişime eşittir. Cismin son momentumundan
ilk momentumunu çıkarırsak cisme uygulanan itmeyi buluruz. Momentum ve
itme vektörel büyüklükler olduğundan bu çıkarma işlemi vektörel çıkarma
olmalıdır. |
